گَرود (گرودا) (نماد انتقال و تبدیل اساطیر هند در سام‌نامه)

تأمّل در متن سام‌نامه و نشانه‌هایی که در دو داستان فرعی آن دیده می‌شود، انتقال و تبدیل بخشی از اساطیر هند را به این متن حماسی آشکار می‌کند. اساطیر هندی موجود در سام‌نامه، در متونی از متون هندی دیده می‌شوند که اولین ترجمه‌های در دسترس آن‌ها به عربی و فارسی، کتاب ماللهند ابوریحان بیرونی است و سپس در سطح وسیع‌تر آثاری که از طریق نهضت ترجمه‌ در دوره حکومت تیموریان هند و اوائل دوره صفویه به فارسی برگردانده شده‌اند؛ لذا احتمال قریب به یقین آن است که از طریق این ترجمه‌ها وارد متون حماسی فارسی شده باشند. این تحقیق نشان می‌دهد: اولا، نحوه یاد‌کرد و نظم این اسطوره‌ها در سام‌نامه، با نوشته ابوریحان متفاوت است. ثانیاً، سراینده از متن آنها کم‌اطّلاع بوده است و از این‌، بر‌می‌آید که جامعه مخاطب نیز از این اسطوره‌ها اطّلاعی نداشته و خالی‌الذهن بوده است. هم چنین با توجه به زمان انتقال این مضامین از هند به ایران می‌توان گفت که تاریخ سرایش این منظومه، اگر سروده یک نفر باشد، زودتر از زمان حکومت جلال‌الدین اکبر در هند نمی‌تواند باشد و اگر سروده چند نفر باشد، حداقل آن بخشهایی که نام و اَشکال این اسطوره‌ها در آن‌ها حضور دارد، مربوط به دوره یاد‌شده‌ است.